Rejestracja opakowań w Czechach i na Słowacji — co musisz wiedzieć?

Rozszerzona odpowiedzialność producenta

Rozszerzona odpowiedzialność producenta to termin odnoszący się do szeregu obowiązków i działań, w skład których wchodzą rejestracja opakowań, ewidencja opakowań czy też recykling, związanych z wprowadzaniem na rynek nowych produktów.

Kogo dotyczy obowiązek rejestracji opakowań na Słowacji i w Czechach?

Zarejestrować opakowania przed ich wprowadzeniem na czeski i słowacki rynek musi każdy producent. Warto jednak sprecyzować, że termin ten dotyczy każdej osoby fizycznej, która:

1. korzysta z opakowań do pakowania towarów lub napełnia towary do opakowań i wprowadza je do obrotu pod swoim znakiem towarowym;
2. zamawia produkty, które są dla niej pakowane lub napełniane i pod jej znakiem towarowym wprowadzane na rynek;
3. wprowadza towary do obrotu w sposób inny niż opisane we wcześniejszych punktach lub przewozi, lub zleca ich przewóz przez granicę i tam wprowadza do obrotu, lub dystrybucji;
4. jako dystrybutor przekazuje opakowania końcowemu konsumentowi w celu natychmiastowego zapakowania towarów odpłatnie lub nieodpłatnie;
5. jako dystrybutor używa opakowań do pakowania dystrybuowanych towarów lub napełniania ich dystrybuowanymi towarami;
6. wprowadza opakowania do obrotu, z wyjątkiem osoby, która dostarcza niewykorzystane, puste opakowania osobom, o których mowa w powyższych punktach.

Podstawy prawne regulujące kwestie rejestracji opakowań

Przepisy dotyczące opakowań w krajach członkowskich Unii Europejskiej wynikają z prawa unijnego. W tej kwestii regulują je 2 dyrektywy:

• Dyrektywa 94/62/WE z dnia 20 grudnia 1994 r. w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych;
• Dyrektywa 2018/852 z dnia 30 maja 2018 r. zmieniająca dyrektywę 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych.

Z kolei krajowe władze wcielają rozporządzenia wynikające z tych dyrektyw do praw krajowych.

Czechy

W Czechach podstawa prawna, które reguluje kwestie opakowań to 477/2001 Sb. Zákon o obalech a o změně některých zákonů (zákon o obalech) z dnia 4 grudnia 2001. Określa ona obowiązki i prawa osób fizycznych oraz przedsiębiorstw, a także stanowi o kompetencjach organów administracyjnych w zakresie rejestracji opakowań, wprowadzania ich do obrotu, utylizacji opakowań, recyklingu oraz środków naprawczych i wykroczeń.

Zgodnie z ustawą, w Czechach to osoba wprowadzająca opakowanie na rynek (producent, importer lub sprzedawca) jest odpowiedzialna za jego utylizację i recykling. Przepisy te obowiązują także przedsiębiorców spoza Czech, którzy operują na tym rynku.

Słowacja

Z kolei na Słowacji jest to ustawa Zákon zo 17. marca 2015 o odpadoch a o zmene a doplnení niektorých zákonov, zwana także suo.

Obowiązki dotyczące opakowań w Czechach i na Słowacji

Zarówno w Czechach, jak i na Słowacji podmioty wprowadzające na rynek produkty w opakowaniach muszą wywiązać się z obowiązków dotyczących rozszerzonej odpowiedzialności producenta. Do tych należą m.in:

1. rejestracja w odpowiedniku tamtejszych rejestrów BDO;
2. nawiązanie współpracy z organizacją odzysku opakowań;
3. zapewnienie możliwości bezpłatnego zwrotu zużytych opakowań;
4. prowadzenie ewidencji i składanie raportów dot. ilości wprowadzanych opakowań, rodzaje wprowadzanych opakowań;
5. uiszczanie opłat zależnych od ich ilości wprowadzonych opakowań;
6. zapewnienie standardów jakości opakowań i oznakowanie opakowań zgodne z wymogami UE.

Niewywiązanie się z tych obowiązków może skutkować karami pieniężnymi, dlatego też wypełnianie ich zgodnie z przepisanie jest tym bardziej istotne.

Jakich produktów dotyczą obowiązki związane z ROP w Czechach i na Słowacji?

Na Słowacji oraz w Czechach, pod obowiązki związane z rozszerzoną odpowiedzialnością producenta, poza samymi opakowaniami, podlegają również:

• sprzęt elektroniczny i elektryczny;
• baterie i akumulatory
• pojazdy;
• opony.

Dodajmy, że w przypadku Słowacji, można natrafić na termin „nie-opakowania”. Dotyczy on produktów z papieru, tektury, szkła czy tworzyw sztucznych, np. gazet, książek czy zastawy stołowej, których także dotyczą obowiązki związane z ROP.

Obowiązki związane ze sprzedażą baterii oraz sprzętu elektrycznego i elektronicznego w Czechach i na Słowacji

W przypadku sprzedaży baterii lub sprzętów elektronicznych i elektrycznych sama rejestracja opakowań może okazać się niewystarczająca, ponieważ w każdym kraju Unii Europejskiej przedmioty te należy także oznaczać symbolem przekreślonego kosza.

Kogo nie obowiązuje rejestracja w zakresie opakowań w Czechach?

W Czechach obowiązkowi rejestracja opakowań nie podlegają przedsiębiorcy generujący roczny obrót niższy niż 25 000 000 CZK i wprowadzającą na rynek opakowania w ilości mniejszej niż 300 kg w skali roku. Mogą oni jednak przeprowadzić dobrowolną rejestrację.

Co istotne, korzystając z ww. zwolnienia przedsiębiorców nadal obowiązuje ewidencja opakowań, aby w przypadku kontroli potwierdzić, że suma odpadów nie przekracza 300 kg. Ponadto, opakowania muszą spełniać wymagania i normy jakościowe, a oznakowania na opakowaniach muszą być zgodne z wymogami UE.

Jakie opakowania podlegają obowiązkom rejestracji, ewidencji i raportowania?

Rejestracja materiałów opakowaniowych w Czechach i na Słowacji obejmuje wszystkie opakowania wprowadzane na rynek, m.in. opakowania jednorazowe, opakowania wielokrotnego użytku, opakowania przemysłowe, opakowania wtórne (np. pudełka i kartony), opakowania podstawowe (butelka lub blister) czy też opakowania ułatwiające transport (np. palety lub folia termokurczliwa).

Warto zaznaczyć, że raportowanie w Czechach może być zdecydowanie bardziej problematyczne niż w innych krajach, z racji dużej ilości wymaganych danych. Mowa tutaj o kategoriach, do których należy przyporządkować każde opakowanie, m.in. kategorie przeznaczenia opakowania, a następnie podkategorie dotyczące materiałów, z których te są wykonane.

Proces rejestracji opakowań w Czechach

Proces rejestracji opakowań w Czechach i wypełnianie obowiązków związanych z opakowaniami odbywa się w czeskim Ministerstwie Środowiska, a wniosek rejestracyjny należy złożyć w przeciągu 60 dni od dnia powstania obowiązku.

Trzeba jednak zaznaczyć, że właściwe wypełnianie tych obowiązków wymaga znajomości czeskich i unijnych regulacji, w związku z czym łatwo o pomyłkę, która może skutkować karą finansową. Dlatego też, w celu poprawnego wywiązywania się z obowiązków związanych z wprowadzaniem na rynek produktów w opakowaniach, najbardziej powszechnym rozwiązaniem dotyczącym rozszerzonej odpowiedzialności producenta w Czechach jest nawiązanie współpracy z firmą, która świadczy kompleksowe usługi związane z outsourcingiem czynności związanych z rejestracją, recyklingiem i raportowaniem odpadów opakowaniowych.

Najbardziej znaną instytucją tego typu w Czechach jest EKO KOM, jednak oprócz niej, na rynku swoje usługi oferują również: ASEKOL, EKOLAMP, RECYKLA czy REKOM.

W przypadku nawiązania współpracy z organizacją odzysku opakowań przedsiębiorca nadal ma kwartalny obowiązek zgłaszania danych opakowań wprowadzanych na czeski rynek (ilość i rodzaj) oraz dokonywania wymaganej opłaty rocznej wymaganej przez centralny rejestr opakowań.

Informacje dotyczące rejestracji opakowań na Słowacji

Proces rejestracji związany z opakowaniami, ich ewidencją oraz recyklingiem na Słowacji również odbywa się w tamtejszym Ministerstwie Środowiska.

Pierwszym krokiem, jest rejestracja w słowackim odpowiedniku BDO, tzw. ISOH, przed pierwszym wprowadzeniem produktu na rynek. W przypadku zagranicznych producentów niezbędne jest nawiązanie współpracy z tzw. autoryzowanym przedstawicielem na Słowacji, który pomoże wypełniać obowiązki ROP. Proces ten przeprowadza się poprzez udzielenie pisemnego pełnomocnictwa na co najmniej rok. Wyznaczony w ten sposób autoryzowany przedstawiciel zobowiązuje się do wykonania w imieniu przedsiębiorcy wszystkich obowiązków zgodnie z obowiązującymi przepisami, m.in. przeprowadzenia rejestracji czy składania sprawozdań w terminie.

Kiedy to zostanie wykonane, podobnie jak w przypadku Czech, tak i na Słowacji nawiązuje się współpracę z organizacją odzysku opakowań, tzw. OVZ, czym również zajmuje się autoryzowany przedstawiciel.

Jest to bardzo powszechna praktyka, a przykładowe podmioty, z którymi nawiązuje się w ten sposób współpracę, to ENVI PAK, NATUR-PACK czy OZV PLANETA.

Warto jednak dodać, że po nawiązaniu współpracy, obowiązkiem przedsiębiorcy nadal będzie oznaczenie opakowań zgodnie z normami UE, a także prowadzenie ewidencji opakowań wprowadzanych na rynek i przekazywanie danych z niej wynikających do Ministerstwa Środowiska.

Ewidencja ta dotyczy ilości i rodzaju wprowadzanych na słowacki rynek opakowań, baterii oraz sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Ponadto, po stronie producenta leży informowanie końcowego konsumenta o sposobach i miejscach utylizacji opakowań oraz odpadów powstałych w wyniku zużycia produkty. To jednak można zrealizować poprzez dołączenia instrukcji w odpowiednich językach i umieszczenie w niej informacji dot. procesu utylizacji.

Co więcej, z usług OVZ na Słowacji nie muszą korzystać przedsiębiorcy, którzy w skali roku nie przekraczają 100 kg odpadów opakowaniowych, jednak nadal to rozwiązanie jest dla nich wskazane.

Kary za brak rejestracji opakowań w Czechach i na Słowacji

Obowiązek rejestracji opakowań w Czechach i na Słowacji dotyczy także przedsiębiorstw, które nie posiadają siedziby w tych krajach i sprzedają np. poprzez platformy marketplace. Niewywiązanie się z niego może skutkować karą finansową w wysokości do 500 000 CZK (ok. 19 700 EUR) w Czechach lub od 1200 do 120 000 EUR na Słowacji.

Rejestracja odpadów opakowaniowych w Czechach i na Słowacji — podsumowanie

Gospodarka opakowaniami to istotny element prawa, na który przedsiębiorcy muszą zwracać uwagę, wprowadzając produkty na rynek. Dotyczy to szczególnie polskich przedsiębiorców, którzy prowadzą sprzedaż produktów w Czechach lub sprzedaż produktów na Słowacji, do czego mocno w ostatnich miesiącach przyczyniła się ekspansja Allegro na rynki tych krajów.

W związku z tym warto odpowiednio wcześniej zapoznać się z kwestiami dotyczącymi gospodarki odpadami opakowaniowymi w tych krajach i sumiennie wypełniać obowiązki, które są nakładane na przedsiębiorców, ponieważ zaniedbania w tym aspekcie mogą skutkować nałożeniem wysokich kar finansowych.

Jeżeli jednak planujesz lub już teraz prowadzisz sprzedaż produktów w Czechach, lub na Słowacji, musisz pamiętać o podatku VAT. Jeśli masz z nim jakiekolwiek trudności lub potrzebujesz wsparcia w rejestracji, rozliczeniach czy też składaniu deklaracji, lub też chcesz skorzystać z VAT OSS, umów się na konsultację, a nasi specjaliści chętnie pomogą Tobie i Twojej firmie!

Jeżeli natomiast szukasz więcej wiedzy, sprawdź nasze artykuły o obowiązkach podatkowych na Allegro.cz i Allegro.sk lub o podatku VAT w Czechach i na Słowacji oraz poznaj czeski rynek e-commerce!