Ulga na hipotetyczne odsetki – czym jest i kto może z niej skorzystać?

Odsetki hipotetyczne – czym są i jak działają?

Odsetki hipotetyczne należy rozumieć jako odsetki, które spółka musiałaby zapłacić, gdyby – zamiast wykorzystać wypracowane zyski lub dopłaty wspólników – sięgnęła po finansowanie zewnętrzne, np. kredyt z banku. Spółka będąca podatnikiem CIT może uwzględnić w kosztach podatkowych odsetki hipotetyczne od zatrzymanego zysku lub dopłat wspólników bez konieczności poniesienia wydatków.

Biorąc pod uwagę, jak działają odsetki hipotetyczne, można je też zdefiniować inaczej – jako odstępstwo od zasady, zgodnie z którą do kosztów podatkowych mogą zostać zaliczone tylko faktycznie poniesione wydatki. Ta zasada została wyrażona w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Co jeszcze warto wiedzieć o hipotetycznych odsetkach:

• nie jest to nowość – ta ulga została wprowadzona do polskiego porządku prawnego w 2019 roku;
• preferencja ta była inspirowana rozwiązaniami funkcjonującymi m.in. w niektórych krajach Europy Zachodniej – z ang. Notional Interest Deduction (NID);

cel wprowadzenia odsetek hipotetycznych był prosty – rozwiązanie to ma wyrównywać dysproporcję w korzyściach podatkowych pomiędzy finansowaniem zewnętrznym a finansowaniem wewnętrznym.

Ulga na odsetki hipotetyczne – kto może skorzystać?

Hipotetyczne odsetki od zatrzymanego zysku zostały uregulowane w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych. Z art. 15cb przywołanej ustawy wynika, że ulga na odsetki hipotetyczne jest skierowana do każdego przedsiębiorstwa będącego podatnikiem CIT, które przeznacza wypracowany zysk na kapitał zapasowy lub rezerwowy albo jego wspólnicy dokonują dopłat zgodnie z kodeksem spółek handlowych.

Przedsiębiorcy zainteresowani mechanizmem odsetek hipotetycznych powinni zwrócić uwagę na art. 15cb ust. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Wynika z niego, że ulgi na odsetki hipotetyczne nie można stosować, jeżeli zatrzymanie zysku nie miało uzasadnionych przyczyn ekonomicznych – miało na celu jedynie obniżenie wysokości podatku. To powinno zmobilizować właścicieli do gromadzenia dokumentów, z których będzie wynikać przyczyna ekonomiczna.

Ulga na hipotetyczne odsetki w e-commerce

W e-commerce ulga na hipotetyczne odsetki sprawdza się szczególnie dobrze, ponieważ spółki rzadko wypłacają cały zysk – zwykle odkładają kapitał na zakupy towaru przed szczytami sprzedaży (Q4, akcje promocyjne), zwiększenie stanów magazynowych czy rozwój platformy i automatyzację. Zatrzymując nadwyżki na kapitał (zamiast dywidendy) i właściwie to dokumentując, e-commerce może w prosty sposób zwiększyć koszty podatkowe bez realnego wydatku gotówkowego. To często najłatwiejsza ścieżka optymalizacji w handlu online, bo naturalny cykl zakupów towaru daje mocne uzasadnienie ekonomiczne, a formalnie wystarczy prawidłowa uchwała o podziale zysku, księgowanie na kapitał zapasowy/rezerwowy i udokumentowane uzasadnienie biznesowe (plan zatowarowania, prognoza popytu, harmonogram kampanii), które zabezpiecza prawo do ulgi.

Limit i sposób obliczania ulgi

Roczny limit dla odsetek hipotetycznych wynosi 250 000 zł – to maksymalna kwota kosztów uzyskania przychodów, która może zostać odliczona w roku podatkowym z tytułu zysku przekazanego na kapitał rezerwowy lub zapasowy czy dopłaty wniesionej do spółki przez wspólnika. Z przepisów wynika również, z jakiego wzoru należy skorzystać, aby obliczyć kwotę hipotetycznych odsetek – proces ten składa się z dwóch czynności:

1. stopę referencyjną Narodowego Banku Polskiego obowiązującą w ostatnim dniu roboczym roku poprzedzającego rok podatkowy należy powiększyć o 1 punkt procentowy
2. powyższy wynik należy pomnożyć przez kwotę dopłaty wniesionej do spółki przez wspólników lub zysku przekazanego na kapitał – rezerwowy lub zapasowy

Uzyskany z powyższych działań wynik to kwota hipotetycznych odsetek, która może zostać ujęta w kosztach podatkowych. Odliczenie przysługuje w roku wniesienia dopłaty lub podwyższenia kapitału oraz w kolejnych dwóch bezpośrednio po sobie następujących latach podatkowych.

Jak to wygląda w praktyce?

Przykład: W drodze uchwały wspólnicy spółki z o.o. zdecydowali, że wypracowany w 2023 r. zysk przekażą na kapitał zapasowy. Kwota wynosiła 3 mln zł. Rok obrotowy spółki był zgodny z rokiem kalendarzowym. Stopa referencyjna na ostatni dzień roboczy 2022 r. wynosiła 6,75%. Oznacza to, że kwota odsetek hipotetycznych zaliczonych do kosztów podatkowych za 2023 r. wynosiła 232 500 zł – została ona obliczona zgodnie ze wzorem: (6,75% + 1%) x 3 000 000 zł. To z kolei oznacza podatek niższy o 44 175 zł (232 500 zł x 19%).

Hipotetyczne odsetki od zatrzymanego zysku

Wielu przedsiębiorców poszukuje możliwości obniżenia podatków. Taką okazję stwarza omawiana ulga na hipotetyczne odsetki. Można ją zastosować choćby wówczas, gdy w spółce zostanie zatrzymany zysk. Jak należy to rozumieć? Osiągnięty przez spółkę zysk – zamiast trafić w ręce wspólników w formie dywidendy – zostaje przeznaczony na podwyższenie kapitału rezerwowego lub kapitału zapasowego spółki. Taki krok oznacza:

• konieczność podjęcia stosownej uchwały przez wspólników;
• możliwość skorzystania z odsetek hipotetycznych na zasadach określonych w przepisach – w roku, w którym została podjęta uchwała i następnych dwóch latach podatkowych;
• brak możliwości przeznaczenia zysku na pokrycie strat z poprzednich lat.

Ulga na hipotetyczne odsetki w CIT-8

Po zakończeniu roku podatkowego podatnik podatku dochodowego od osób prawnych powinien złożyć CIT-8 – zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) i należnego podatku dochodowego od osób prawnych. Hipotetyczne odsetki należy rozliczyć właśnie w zeznaniu CIT-8. Jednocześnie istnieje też możliwość rozliczania tych kosztów w miesięcznych zaliczkach.

Możliwość rozliczania odsetek hipotetycznych w zaliczkach miesięcznych została potwierdzona w interpretacjach indywidualnych wydanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.

Warunki utrzymania ulgi

Spełnienie wyżej opisanych warunków, od których zależy możliwość skorzystania z mechanizmu odsetek hipotetycznych, to nie wszystko – ulgę można stracić. Aby do tego nie dopuścić, należy spełnić dodatkowe wymagania. Warunki utrzymania ulgi na hipotetyczne odsetki są następujące:

• podział zysku lub zwrot dopłat może mieć miejsce dopiero po upływie 3 lat – termin ten liczy się od końca roku podatkowego, w którym została podjęta uchwała o zatrzymaniu zysku w spółce lub dopłata została wniesiona do spółki;
• spółka nie może zostać przejęta w wyniku łączenia albo podziału, nie może też zostać przekształcona w spółkę niebędącą osobą prawną – w tym przypadku również obowiązuje wskazany wyżej 3-letni termin;
• zatrzymany w spółce zysk czy dopłata dokonana przez wspólnika nie mogą zostać wykorzystane na pokrycie straty bilansowej.

Gdyby zatrzymany zysk lub wniesione dopłaty zostały wypłacone wcześniej, pojawi się konieczność zwrotu dokonanych odliczeń. Stąd też przedsiębiorcy, którzy planują skorzystać z odsetek hipotetycznych, powinni skonsultować się ze specjalistami – w Taxology zapewniamy kompleksowe doradztwo podatkowe e-commerce.

Korzyści i ograniczenia stosowania ulgi

Skoro odsetki hipotetyczne są wliczane do kosztów uzyskania przychodów, to kluczową korzyścią dla podatnika CIT jest obniżenie podatku dochodowego – płaci on podatek w niższej wysokości. Dodatkową zaletą jest możliwość sfinansowania inwestycji bez sięgania po środki zewnętrzne, co z kolei wiąże się z formalnościami – przygotowaniem dokumentów, złożeniem wniosku i oczekiwaniem na decyzję instytucji finansowej.

Mimo licznych korzyści nie można jednak zapomnieć o ograniczeniach – ich przykłady to:

• ulga na hipotetyczne odsetki nie może zostać wykorzystana wyłącznie w celu wykazania wyższych kosztów uzyskania przychodu – zatrzymanie zysku w spółce musi mieć ekonomiczne uzasadnienie;
• wypłaty zatrzymanego zysku lub zwrotu dopłaty nie można dokonać przed terminem wskazanym w przepisach;
• nie ma możliwości przeprowadzenia restrukturyzacji, która będzie polegać np. na przejęciu spółki, bez konieczności zwrotu odliczenia.

Ulga na hipotetyczne odsetki - podsumowanie

Odsetki hipotetyczne to ulga, która pozwala zmniejszyć podstawę opodatkowania, w konsekwencji czego podatnik zapłaci niższy podatek CIT. Jednak wciąż wielu przedsiębiorców nie ma świadomości istnienia tego mechanizmu. Działasz w branży e-commerce? W poprzednich latach zysk spółki został w niej zatrzymany? Wciąż jest szansa skorzystania z odsetek hipotetycznych. Skontaktuj się z nami, aby poznać szczegóły.