Czym jest Dyrektywa Single-Use-Plastic (Dyrektywa SUP) i jakie obowiązki z niej wynikają?

Co to jest Dyrektywa Plastikowa?

Dyrektywa plastikowa, dyrektywa single use plastic czy też dyrektywa SUP to terminy określające akt prawny Unii Europejskiej — Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904 z dnia 5 czerwca 2019 roku — który dotyczy ograniczenia użycia plastiku jednorazowego. Została ona uchwalona w Europie w 2019 roku, jednak wdrażanie dyrektywy SUP, a właściwie rozporządzeń w niej zawartych, zajmują się władze krajowe.

Cel dyrektywy SUP — kontrola i ograniczenie produktów jednorazowego użytku

Celem wdrożenia rozporządzeń wynikających z dyrektywy single use plastic jest ograniczenie wykorzystania produktów z plastiku jednorazowego użytku, co przyczyni się m.in. do ograniczenia odpadów morskich, zanieczyszczeń w środowisku morskim i wyboru produktów wielokrotnego użytku.

Wdrażanie Dyrektywy SUP

Wdrażanie rozwiązań wynikających z plastikowej dyrektywy rozpoczęło się wraz z uchwaleniem ustawy z dnia 14 kwietnia 2023 roku o zmianie ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej, a także niektórych innych ustaw. Trzeba natomiast podkreślić, że nie wszystkie przepisy ustawy weszły w życie w tym samym momencie. Wdrażanie rozporządzeń dyrektywy SUP w Polsce następuje stopniowo.

Potrzebujesz pomocy z VAT lub księgowością w e-commerce?

Odezwij się do nas, a nasi specjaliści zajmą się resztą! Niezależnie czy chodzi o księgowość w e-commerce, czy kwestie związane z VAT i VAT OSS – rejestracje, deklaracje czy rozliczenia.

Umów się na konsultację

Implementacja dyrektywy SUP – 3 lipca 2021 roku

Od 3 lipca 2021 roku producenci produktów jednorazowego użytku mają obowiązek oznaczać opakowania wykonane z tworzyw sztucznych symbolem „martwego żółwia”.

Implementacja dyrektywy SUP – 24 maja 2023 roku

W pierwszej kolejności, 24 maja 2023 roku, wprowadzono nakaz prowadzenia ewidencji opakowań jednorazowego użytku, wpisu do rejestru BDO (Baza Danych o Odpadach), a także w życie wszedł zakaz wprowadzania do obrotu artykułów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, do których zaliczają się m.in.:

• plastikowe sztućce;
• plastikowe talerzyki;
• plastikowe kubki i mieszadełka do napojów wykonane z tworzyw sztucznych;
• artykuły wykonane z polistyrenu ekspandowanego (inaczej opakowania styropianowe): pojemniki na żywność czy napoje oraz zakrętki do butelek;
• patyczki do balonów;
• patyczki higieniczne z wyjątkiem tych, które są przeznaczone do celów medycznych.

Warto jednak podkreślić, że powyższy zakaz wprowadzania do obrotu produktów jednorazowego użytku dotyczy pierwszego wprowadzenia na polski rynek danego towaru przez producenta lub importera. W przypadku posiadania ww. towarów w swojej ofercie, jednostki hurtowe, detaliczne i gastronomiczne miały i mają możliwość ich sprzedaży lub wydawania do momentu wyczerpania zapasów tych produktów.

Ewidencja opakowań jednorazowego użytku

Tak jak zaznaczyliśmy wyżej, obowiązkowy wpis lub jego aktualizacja w rejestrze BDO musiał nastąpić do 24 sierpnia 2023 roku. Z kolei sprawozdanie z ewidencji za okres od 24 maja 2023 do 31 grudnia 2023 musi nastąpić najpóźniej do 15 marca 2024.

Dyrektywa SUP, a wyjątki

Warto podkreślić, że istnieją także wyjątki, których rozporządzenia wynikające z dyrektywy single use plastic nie dotyczą. Do tych należą produkty jednorazowego użytku, dla których brak alternatyw lub mają unikalne zastosowanie. Przykładem takich są np. produkty medyczne.

Implementacja dyrektywy SUP – 1 stycznia 2024 roku

1 stycznia bieżącego roku wszedł w życie kolejny obowiązek, który wymaga od jednostek handlu detalicznego, hurtowego, a także jednostek gastronomicznych i vendingowych pobierania opłat od konsumentów za kupno produktów jednorazowego użytku służących do pakowania żywności lub napojów oraz opłat za żywność i napoje spakowane w opakowania jednorazowego użytku. Opłata za zakup ww. artykułów jednorazowego użytku wynosi obecnie 20-25 groszy.

Ponadto, od 1 stycznia 2024 roku przedsiębiorcy, którzy pobierają opłatę konsumencką, są zobowiązani do składania sprawozdań BDO, dotyczących liczby nabytych i wprowadzonych na rynek opakowań jednorazowego użytku wykonanych z tworzyw sztucznych, za które będą musieli także uiścić wspomniane opłaty do marszałka województwa. To rozliczenie będzie jednak miało miejsce dopiero przy sprawozdaniu składanym za rok 2024, które nastąpi w roku 2025.

Implementacja dyrektywy SUP – 1 lipca 2024 roku

Warto zaznaczyć, że na horyzoncie już widać kolejne obowiązki wynikające z dyrektywy single use plastic. Te będą dotyczyć zapewnienia klientom końcowym produktów z alternatywnymi opakowaniami, np. opakowań wielokrotnego użytku lub opakowań, które nie będą wytworzone z materiałów jednorazowego użytku, np. papieru, drewna czy pulpy.

Co więcej, od 1 lipca pojawi się obowiązek przymocowania nakrętki do napoju, co już w tej chwili widać w przypadku produktów wielu marek.

Skutki wdrażania dyrektywy SUP

Mimo że jeszcze nie wszystkie obowiązki wynikające z wdrażania dyrektywy SUP weszły w życie, już teraz można zauważyć skutki tego rozporządzenia. Pierwszym, który najpewniej rzuca się w oczy, jest wzrost cen produktów, od których naliczane są dodatkowe opłaty czy też większe koszty zamówień gastronomicznych. Nie wspominamy już tutaj o dodatkowych obowiązkach, które dotyczą przedsiębiorców.

Z kolei nie można też nie wspomnieć o pozostałych działaniach, wśród których znajduje się m.in. korzystanie z opakowań produktów wielokrotnego użytku czy też przyjmowanie szkła bez konieczności posiadania dowodu zakupu przez niektóre sieci sklepów.

Co to jest dyrektywa SUP? - podsumowanie

Dyrektywa SUP (Single-Use-Plastic), to rozporządzenie Unii Europejskiej, a właściwie Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904 z dnia 5 czerwca 2019 roku. Wynikają z niego nowe obowiązki i nowe zasady dotyczące m.in. prowadzenia ewidencji opakowań jednorazowego użytku wprowadzanych na rynek, zakaz wprowadzania produktów wytworzonych z tworzyw sztucznych (np. plastikowe sztućce i inne towary, z których przyczyniają się do wzrostu ilości odpadów tworzyw sztucznych).

Co więcej, nowe zasady zobowiązują przedsiębiorców do corocznego raportowania prowadzonej ewidencji, pobierania opłat za produkty w opakowaniach jednorazowego użytku czy też oznaczania określonych w przepisach produktów ikoną „martwego żółwia”.

Warto jednak zaznaczyć, że nowe przepisy wynikające z plastikowej dyrektywy to zjawisko, które coraz częściej da się zauważyć w krajach Unii Europejskiej. Podobne działania opisaliśmy już w związku z rejestracją opakowań w Hiszpanii, a w ogólnym rozrachunku przyczyniają się one do poprawy recyklingu odpadów opakowaniowych.

Pamiętaj jednak, że kwestie związane z opakowaniami to nie jedyny obowiązek przedsiębiorców, którzy muszą również dbać m.in. o kwestie związane z podatkiem VAT czy księgowością w e-commerce. Jeżeli potrzebujesz pomocy z rejestracjami, rozliczeniami lub deklaracjami VAT i VAT OSS w krajach UE, lub Wielkiej Brytanii, umów się na konsultację, a nasi specjaliści zajmą się Twoją sprawą!