Bezpłatny webinar: Jak wybrać biuro księgowe dla e-commerce?

Dowiedz się więcej

Czym jest Mechanizm podzielonej płatności MPP (Split payment mechanism)?

  • Ostatnia aktualizacja: 17.07.2024
  • Publikacja: 23.06.2023
  • Przeczytaj w: 8 min

W dobie dynamicznych zmian w prawie podatkowym, wprowadzanych w celu walki z oszustwami, pojawiają się nowe mechanizmy, które wymagają od przedsiębiorców zarówno zrozumienia, jak i właściwego wdrożenia. Jeden z nich, mechanizm podzielonej płatności (MPP) lub split payment mechanism, stał się szczególnie istotny dla funkcjonowania firm działających na rynku B2B.

Mechanizm ten, choć początkowo wprowadzony jako opcjonalny, w wielu przypadkach jest obecnie obligatoryjny i jego niewłaściwe stosowanie wiąże się z surowymi sankcjami. Z drugiej strony, dzięki niemu przedsiębiorcy mogą zyskać wiele korzyści, w tym szybszy zwrot podatku VAT czy ochronę przed odpowiedzialnością za niepewne transakcje.

W tym artykule przybliżymy definicję wspomnianego mechanizmu, a także opiszemy kwestie z nim związane, takie jak benefity, sankcje czy warunki, po spełnieniu których, MPP musi zostać zastosowany.

Z tego artykułu dowiesz się:

  • Czym jest split payment mechanism,
  • Kiedy mechanizm jest obowiązkowy,
  • Kogo dotyczy MPP,
  • Do czego można wykorzystać środki zgromadzone na rachunku VAT,
  • Jakie benefity płyną z korzystania z mechanizmu podzielonej płatności,
  • Jakie sankcje grożą za nieopłacenie faktury MPP przy użyciu split payment?

Mechanizm Podzielonej Płatności (Split payment mechanism) - co to takiego?

Mechanizm podzielonej płatności, MPP, lub z angielska, split payment mechanism, to, jak sugeruje nazwa, mechanizm związany z płatnością, który dotyczy transakcji dokonywanych przelewem pomiędzy dwoma przedsiębiorcami (B2B) i rozbicia płatności na kwotę netto, która trafi na rachunek rozliczeniowy dostawcy, oraz kwotę zobowiązania podatkowego, która trafi na specjalny rachunek VAT dostawcy.

Natomiast samej płatności faktur z oznaczeniem mechanizmu podzielonej płatności dokonuje się tzw. komunikatem przelewu, w efekcie którego, kwota podatku VAT trafia na ww. rachunek, a kwota netto na rachunek rozliczeniowy dostawcy.

Rachunek VAT

Przypomnijmy, że będąc przedsiębiorcą i otwierając rachunek firmowy, każdy z podatników VAT automatycznie otrzymuje rachunek VAT, jednak środki na nim zebrane mogą być wykorzystane jedynie do zapłaty: podatku VAT, podatku dochodowego, podatku akcyzowego, odsetek podatkowych czy należności celnych.

możliwe płatności z rachunku VAT

Korzystanie z mechanizmu podzielonej płatności służy, przede wszystkim, zapobieganiu popełniania oszustw podatkowych, z racji określonych możliwości wykorzystania środków zgromadzonych na rachunku VAT przez przedsiębiorców.

Warto zaznaczyć, że przedsiębiorcy mają także możliwość zwrócić się do urzędu skarbowego z wnioskiem o możliwość transferu środków zgromadzonych na rachunku VAT na rachunek bankowy firmy, jednak urząd skarbowy ma 60 dni na odpowiedź na wniosek podatnika, a ta może okazać się odmowna. W takiej sytuacji właściciel rachunku VAT może złożyć odwołanie, do którego naczelnik urzędu skarbowego musi odnieść się w przeciągu 14 dni.

Jeżeli jednak jest potrzeba, w czasie oczekiwania na odpowiedź, można skorzystać ze środków zgromadzonych na rachunku VAT do opłacenia należności w mechanizmie podzielonej płatności.

Kiedy skorzystanie z mechanizmu podzielonej płatności jest obowiązkowe?

Mechanizm podzielonej płatności MPP można stosować opcjonalnie, jednak niekiedy pojawia się obowiązek stosowania split payment. Ma to miejsce w przypadku transakcji:

  • B2B,
  • których kwota brutto na fakturze jest wyższa przekracza 15 000 złotych polskich,
  • dotyczących towarów i usług „wrażliwych”, określonych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT.

Gdy wszystkie powyższe warunki są spełnione, wystawca musi zawrzeć na fakturze oznaczenie „Mechanizm Podzielonej Płatności”, a adresat opłacić ją przy pomocy komunikatu przelewu.

W tym miejscu zaznaczmy, że kiedy przynajmniej jedna pozycja na fakturze dotyczy towarów i usług opisanych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, a wartość przekracza 15 000 zł brutto, MPP obowiązuje tylko w odniesieniu do tego towaru lub usługi. Pozostałe pozycje można opłacić z wykorzystaniem mechanizmu podzielonej płatności, ale nie trzeba.

Przykład: Firma A wystawia sprzedaje towary firmie B, gdzie łączna wartość brutto całej faktury to 20 000 zł brutto, z czego tylko węgiel brunatny podlega pod towary wymienione w załączniku nr 15 i jest wyceniony na 1 000 zł netto oraz 230 zł z tytułu podatku VAT.

W związku z tym faktura musi zostać oznaczona jako MPP, ale firma B musi zapłacić przy użyciu MPP jedynie za węgiel. Oznacza to, że na rachunek VAT firmy A musi obowiązkowo wpłynąć 230 PLN kwoty podatku VAT. Natomiast płatność za pozostały nabyty towar może nastąpić przy użyciu mechanizmu podzielonej płatności lub bez niego – zależy to od nabywcy.

Potrzebujesz pomocy z VAT?

Potrzebujesz pomocy z VAT?

Jeżeli potrzebujesz wsparcia w zakresie podatku VAT – rejestracji, deklaracji, rozliczeń, VAT OSS lub VAT UE – w krajach Unii Europejskiej oraz Wielkiej Brytanii, zajmiemy się tym za Ciebie! Daj nam znać, czego potrzebujesz!

Umów się na konsultację

Wyjątki w mechanizmie podzielonej płatności

Wspominając o sytuacjach, kiedy split payment mechanism jest obowiązkowy, nie sposób nie wspomnieć o wyjątkach. Te mają miejsce, gdy:

  • transakcje są realizowane na podstawie umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym, a w dniu dokonania dostawy sprzedawcą był podmiot prywatny,
  • kiedy dokonuje się potrącenia, o którym mowa w art. 498 Kodeksu Cywilnego.

Sprawdź także: Systemy płatności e-commerce w Europie

Jakich towarów i usług dotyczy Split Payment Mechanism (mechanizm podzielonej płatności)?

Tak jak wspomnieliśmy wyżej, jednym z warunków, które muszą zostać spełnione, aby powstał obowiązek skorzystania z mechanizmu podzielonej płatności, jest dostawa towarów i usług wrażliwych określonych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT. Łącznie, jest ich 150, których całą listę znajdziecie tutaj, a do głównych należą:

  • usługi budowlane,
  • wybrane urządzenia elektryczne np. procesory z elektronicznych układów scalonych,
  • wyroby ze stali, miedzy, srebra, złota czy aluminium,
  • sprzedaż detaliczna części samochodowych,
  • sprzęt komputerowy, m. in., dyski twarde, oraz oprogramowanie,
  • węgiel i paliwa.

Dokonywanie płatności w ramach mechanizmu podzielonej płatności

Dokonując płatności kiedy MPP obowiązuje, należy tego dokonać przy pomocy komunikatu przelewu, a następnie podać takie dane jak kwotę podatku VAT, kwotę sprzedaży brutto, numer faktury oraz NIP dostawcy.

Mechanizm podzielonej płatności MPP, a korzyści

Warto również zaznaczyć, że ze stosowania Split Payment Mechanism może płynąć wiele korzyści.

Szybszy zwrot podatku

Jednym z benefitów korzystania z MPP jest szybszy zwrot podatku na rachunek VAT. Urząd skarbowy ma 25 dni, aby zwrócić środki, licząc od momentu złożenia deklaracji podatkowej.

Brak sankcji w przypadku przelewu na rachunek nieujęty w wykazie podatników VAT

Z tytułu otrzymanej faktury, zapłaconej przy użyciu Split Payment na rachunek nieujęty w wykazie podatników VAT, przedsiębiorca może zaliczyć tę płatność do kosztów podatkowych oraz będzie zwolniony z odpowiedzialności solidarnej za podatek VAT, wynikającej z tej faktury.

Brak odsetek za zwłokę w płatności podatku VAT

W przypadku spóźnień z płatnością podatku od towarów i usług, przedsiębiorcy mogą zostać naliczone karne odsetki, które wynoszą nawet 150% kwoty podatku VAT. Ten mechanizm nie ma jednak zastosowania, w sytuacji, kiedy przynajmniej 95% kwoty podatku naliczonego wynika z faktur opłacony przy użyciu Split Payment.

Trzeba jednak zaznaczyć, że zwolnienia z płacenia odsetek nie mają zastosowania, kiedy zaległy podatek VAT jest większy niż dwukrotność kwoty podatku naliczonego, określona w złożonej deklaracji podatkowej.

Brak sankcji VAT

Kolejnym profitem płynącym ze stosowania mechanizmu podzielonej płatności jest brak sankcji VAT stosowanych do wysokości kwot zapłaconych z MPP.

Dowód zachowania należytej staranności

Skorzystanie z metody split payment przy przelewach na rachunek odbiorcy, który okazał się nieuczciwym kontrahentem, jest dowodem, że nadawca dochował należytej staranności, szczególnie w sytuacjach, kiedy urząd skarbowy kwestionowałby kwotę podatku naliczonego.

Wolność środków od egzekucji

W większości przypadków środki znajdujące się na rachunku VAT nie podlegają egzekucjom sądowym i administracyjnym, Wyjątkami są egzekucje dotyczące podatku VAT, akcyzowego oraz dochodowego, a także odsetek od: zaległości w podatku dochodowym, podatku VAT, należności celnych i składek ZUS.

Niestosowanie Split Payment

Kiedy na podatników VAT nałożony jest obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności, a oni się z niego nie wywiążą, mogą na nich zostać nałożone sankcje. Te możemy podzielić na sankcje dla sprzedawców i dla nabywców.

Grzywny dla sprzedawców

Najbardziej powszechną z kar są grzywny. Mogą one zostać nałożone na sprzedawców, kiedy ci nie oznaczą faktur „mechanizmem podzielonej płatności”. W takiej sytuacji grzywna wyniesie 30% podatku VAT z faktury MPP, której maksymalny wymiar dla jednoosobowych działalności gospodarczych może liczyć nawet 5 400 000 PLN (180 stawek dziennych).

W przypadku nieoznaczenia faktury, grzywny można uniknąć jeżeli kontrahent opłaci ją z wykorzystaniem komunikatu przelewu.

Grzywny dla kupców

Analogicznie do grzywien dla sprzedawców, sankcje mogą zostać nałożone także na kupców, jeżeli ci nie opłacili faktur przy użyciu MPP, jeżeli takie oznaczenie widniało na fakturze. Wówczas, dla jednoosobowych działalności gospodarczych, maksymalna kara może wynieść nawet 720 stawek dziennych, czyli równowartość 21 600 000 PLN.

Grzywny tej można jednak uniknąć, jeżeli prawidłowo zostanie przeprowadzona zapłata zobowiązania podatkowego po stronie sprzedawcy. Natomiast pomijając MPP przy oznaczonej fakturze, przedsiębiorca nie będzie mógł zaliczyć wydatku do kosztu uzyskania przychodu.

Split Payment Mechanism - Podsumowanie

Mechanizm podzielonej płatności (MPP), znany też jako split payment mechanism, to metoda rozliczeń, która rozdziela płatność na kwotę netto, trafiającą na rachunek rozliczeniowy dostawcy, oraz kwotę VAT, która trafia na specjalny rachunek VAT. Korzystanie z MPP ma na celu zapobieganie oszustwom podatkowym. W niektórych przypadkach stosowanie tego mechanizmu jest obowiązkowe, a jego pominięcie może wiązać się z sankcjami finansowymi. Na rachunku VAT mogą być zgromadzone środki, które można wykorzystać do zapłaty różnego rodzaju podatków i należności.

Mechanizm ten niesie za sobą szereg korzyści, takich jak szybszy zwrot podatku, brak sankcji za przelew na rachunek nieujęty w wykazie podatników VAT, brak odsetek za zwłokę w płatności podatku VAT czy dowód zachowania należytej staranności w przypadku trudności z nieuczciwym kontrahentem.

Jednak MPP wiąże się również z pewnymi obciążeniami i wymaganiami. Dotyczy transakcji B2B, transakcji przekraczających 15 000 zł brutto oraz transakcji związanych z towarami i usługami „wrażliwymi”, wymienionymi w załączniku nr 15 do ustawy o VAT. Niestosowanie MPP, tam gdzie jest to obowiązkowe, wiąże się z możliwością nałożenia sankcji finansowych zarówno na sprzedawców, jak i kupców.

Sankcje mogą też wynikać z nieprawidłowych rozliczeń podatku VAT i kwestii z nim związanych, tym bardziej w handlu międzynarodowym. Dlatego jeżeli działasz w obszarze e-commerce, szczególnie na rynkach zagranicznych, i potrzebujesz pomocy ze sprawami VAT, takimi jak rejestracje do VAT, VAT UE, VAT OSS czy rozliczenia i deklaracje, umów się z nami na konsultację i sprawdź, jak nasi specjaliści VAT Compliance mogą pomóc Tobie i Twojej firmie.

Natomiast jeżeli chcesz przeczytać więcej o tematyce VAT i nie tylko, sprawdź: Czym jest VAT IOSS?; Jakie zmiany przyniósł SLIM VAT 3?; Czym jest hiszpański numer N.I.E.?; Jak uzyskać wewnątrzwspólnotowy numer VAT?; Jak rozliczać podatek VAT z dropshippingu?

Antoni Merkun Copywriter i marketer. Z Taxology współpracuje od marca 2023. Zainteresowany SEO oraz content marketingiem.